Dobór odpowiedniej ilości materiału tarasowego to jeden z istotnych etapów planowania konstrukcji tarasu. W praktyce budowlanej najczęściej stosuje się obliczenia oparte na metrach bieżących – dla desek tarasowych – w odniesieniu do powierzchni wyrażonej w metrach kwadratowych. Prawidłowe przeliczenie pozwala na optymalizację zakupu materiału, minimalizację odpadów oraz zachowanie estetyki położenia.

 Parametry desek tarasowych i ich znaczenie

Aby przeliczenie przebiegło poprawnie, należy uwzględnić kilka istotnych parametrów deski: szerokość użytkowa, grubość, rodzaj połączenia (pióro-wpust lub ukryty klips) oraz odstępy między deskami wymagane ze względu na naturalne obkurczanie i rozszerzanie materiału. Szerokość użytkowa daje podstawę do obliczeń liczby desek potrzebnych na metr kwadratowy. Przykładowo deska o szerokości użytkowej 140 mm wymaga mniej sztuk niż deska o szerokości 90 mm, by osiągnąć tę samą powierzchnię. Konieczne jest też uwzględnienie układu – deski mogą być układane wzdłuż budynku lub poprzecznie, co wpływa na wielkość odpadów przy docinaniu i montażu przy krawędziach.

Zasada przeliczenia metrów bieżących na metr kwadratowy

Główny wzór opiera się na następującym założeniu: powierzchnia tarasu w m² podzielona przez szerokość użytkową deski tarasowej (w m) daje liczbę metrów bieżących potrzebnych na ten obszar. Wzór można przedstawić tak:

MB = (Powierzchnia w m²) ÷ (Szerokość użytkowa w m)

Przykład: powiedzmy, że taras ma powierzchnię 20 m², a szerokość użytkowa deski wynosi 0,14 m (140 mm). Wówczas: MB = 20 ÷ 0.14 ≈ 142,9 mb. Warto przy tym uwzględnić zapas materiału (o czym za chwilę) oraz ewentualne odpadki.

Uwzględnienie zapasu i odpadów

W praktyce montażu zaleca się doliczenie zapasu materiału na docinanie, pile oraz ewentualne straty wynikające z tłoczeń konstrukcji lub kąta ścięcia. Typowa wartość zapasu wynosi od 5 do 10 % w zależności od skomplikowania kształtu tarasu (np. tarasy wielokątnie ścięte lub z licznymi schodami wymagają większego zapasu). W powyższym przykładzie jeśli dodamy zapas 8 % to: 142,9 mb × 1,08 ≈ 154,3 mb. Oznacza to konieczność zamówienia około 154 mb deski o szerokości 140 mm przy powierzchni 20 m².

 Wpływ układu i kierunku montażu

Układ desek może mieć wpływ zarówno na ilość materiału jak i na estetykę i funkcjonalność tarasu. Układ wzdłuż dłuższego boku tarasu z reguły generuje mniej odpadów przy docinaniu – deski dłuższe są cieńsze i można je dociąć do pełnej długości. Natomiast układ poprzeczny może wymagać większej liczby łączeń i krótszych kawałków, co zwiększa ilość odpadów. Ponadto, przy montażu skośnym lub diagonalnym (np. pod kątem 45°) należy doliczyć znacznie większy zapas – nawet do 12-15 % materiału. Dla osób projektujących taras w nietypowym kształcie (łuki, zaokrąglenia, wycięcia) szczególnie istotne jest zastosowanie współczynnika zapasu dostosowanego do warunków.

 Wpływ materiału i systemu montażu na zużycie

Rodzaj deski (drewno naturalne, kompozyt WPC, aluminium) oraz system montażu (klipsy, wkręty, połączenia pióro-wpust) mogą wpływać na margines zapasu. Na przykład deski kompozytowe często mają jednostajnie gładki profil i są mniej podatne na przycinanie w nietypowych odstępach, co może zredukować odpad. Z kolei drewno naturalne bywa sezonowane i wymaga pozostawienia szczelin na pracę materiału – co wpływa na dobór szerokości roboczej i w konsekwencji na ilość potrzebnych metrów bieżących. Wybierając materiał należy sprawdzić producenta lub dystrybutora, który podaje szerokość użytkową oraz rekomendacje montażowe – daje to pewność precyzyjnego oszacowania.

 Wskazówki dla planujących montaż desek tarasowych

Przy planowaniu tarasu należy w pierwszym etapie dokładnie zmierzyć powierzchnię – uwzględnić schody, łuki, miejsca pod konstrukcję pergoli oraz dylatacje. Następnie dobrać szerokość deski zgodnie z materiałem i producentem, sprawdzić szerokość użytkową (nie ogólną), przeliczyć ilość materiału wg wzoru, dodać zapas materiału na odpad i docinanie. Warto również uwzględnić dostępność krótszych odcinków czy segmentów – czasami zamówienie mniejszej długości może wiązać się z większym odpadkiem i w konsekwencji podwyższonym kosztami. Zaleca się skonsultowanie z wykonawcą lub sprzedawcą w zakresie najbardziej efektywnego układu desek – czasem drobny wybór innej szerokości pozwala znacznie zredukować ilość nieużytej reszty.

W wykorzystywanej praktyce budowlanej przeliczenie metrów bieżących deski tarasowej na metr kwadratowy powierzchni stanowi prostą, ale kluczową operację dla właściwego zaplanowania materiału. Przy uwzględnieniu szerokości użytkowej, zapasu oraz specyfiki montażu można uniknąć nadmiaru lub niedoboru.